Minder muskusratten en meer beverratten gevangen In Noordoost Nederland

De waterschappen in Noordoost Nederland vingen gezamenlijk in 2023 9% minder muskusratten (knaagdier van 1,5-2 kg dat sinds de vorige eeur in Nederland voorkomt de oevers en dijken kan ondermijnen) dan in 2022. De vangsten daalden in totaal van 6.950 muskusratten in 2022 naar 6.309 in 2023. In het gebied van Vechtstromen daalde de vangst van muskusratten met 22% (totale vangsten 1.599). We kunnen concluderen dat de populatie muskusratten steeds beter onder controle is. Ter vergelijking: plusminus tien jaar geleden vingen we in Noordoost-Nederland nog 65.000 muskusratten. Landelijk gezien zijn er in 2023 wel meer muskusratten gevangen. Dit komt doordat er nog een aantal op zichzelf staande levensvatbare populaties is.

Toename instroom beverratten

In Noordoost Nederland steeg de beverrattenvangst van 322 in 2022 naar 561 in 2023. Waterschap Vechtstromen zag een toename in de vangst van beverratten met 103% (totale vangsten 308).
In Nederland bevinden zich geen levensvatbare populaties beverratten. Ruim 95 procent van de vangsten vindt plaats direct langs de grens met Duitsland. Als gevolg van opeenvolgende zachte winters en een minder goed georganiseerde bestrijding in Duitsland is de beverratpopulatie daar nog steeds omvangrijk. We vermoeden daarnaast dat met het hoge water begin 2023 en de laatste drie maanden van 2023 er meer beverratten zich mee hebben laten drijven. We hopen dan ook dat het Duitse beleid om ook daar de rattenpopulatie structureel onder controle te houden, succes zal hebben.

Schade aan dijken

Muskus- en beverratten komen van nature niet voor in Nederland. De dieren hebben bij ons geen natuurlijke vijanden. Muskus- en beverratten worden gevangen, omdat ze gangen en holen graven in dijken en oevers. Ook maken ze nesten met uitgebreide ondergrondse gangenstelsels. Zo veroorzaken ze verzakkingen in dijken en kades. In het ergste geval kan een dijk of kade doorbreken en een polder onder water lopen.

Bedreiging biodiversiteit

De muskus- en beverratten vormen ook een bedreiging voor de biodiversiteit. De dieren staan daarom allebei op de Europese lijst van Invasieve soorten. Ze eten planten als riet en lisdodde weg, en verdringen daardoor inheemse diersoorten zoals de zwarte stern, de roerdomp en de kleine karekiet. Deze vogels leven in het riet, waar ook de muskus- en beverratten hun leefomgeving hebben.

Terugdringen tot landsgrens

De bestrijding van muskus- en beverratten is in ons land bij wet geregeld. Het doel is om de populatie zo klein mogelijk te houden, zodat schade beheersbaar is. In 2019 besloten de waterschappen om, net als de beverrat (groot knaagdier (tot 10 kg) dat vanuit duitsland Nederland intrekt), ook de muskusrat terug te dringen tot de landsgrens. We streven ernaar dat in 2034 in het binnenland van Nederland geen levensvatbare populatie meer is.