Schedelfragment van 8000 jaar oude oeros gevonden in de Rheezermaten
Vandaag overhandigden vindster en inwoner van Hardenberg Robin Joosten en onze projectleider Stef Fortkamp een schedelfragment van een 8000 jaar oude oeros aan Ans Naber en Miriam Gerrits van De Koppel. Het schedelfragment werd door Robin en haar vriend Felipe Alves gevonden tijdens een wandeling langs werkzaamheden aan de Rheezermaten. Na onderzoek en een conserverende behandeling is het nu tijd geworden om de oeros aan bezoekers te tonen.
Het begon een jaar geleden allemaal met een berichtje van Robin Miriam vertelt: “Robin stuurde ons een berichtje met foto ‘Wat is dit en hebben jullie interesse?’. Mijn hart stond stil, kon dit een oeros zijn? Ik heb het schedelfragment opgehaald bij Robin en haar beloofd om haar op de hoogte te houden. Ik heb ook meteen Stef Fortkamp van waterschap Vechtstromen geïnformeerd. Het schedelfragment was namelijk gevonden op een plek waar ze met werkzaamheden bezig waren.
Robin was met haar vriend Felipe aan het wandelen en bekeek de plek waar gewerkt werd aan de Vecht. “We zagen iets uit de grond steken en wilden het eruit trekken. Toen dat niet lukte, hebben we een schep gehaald en zijn gaan graven. We vonden iets dat leek op de hoorns van een rund. We hebben de vondst van 10 kilo op de fiets mee naar huis genomen en toen de Koppel een berichtje gestuurd.
Er rezen allerlei vragen omtrent de vondst. Van wat voor dier was de schedel? Hoe oud was het? Een bezoek aan Eric Mulder, hoofdconservator Natura Docet in Denekamp, gaf de eerste duidelijkheid aldus Miriam. “Hij kon bevestigen dat het om een oeros ging. Zij hadden daar een soortgelijk model dat in 1937 in de omgeving van Hardenberg gevonden was.
De volgende stap was ontdekken hoe oud het schedelfragment was. Waterschap Vechtstromen bekostigde het onderzoek dat door Rijksuniversiteit Groningen werd uitgevoerd. Het Centrum voor Isotopenonderzoek voerde het dateringsonderzoek uit en constateerde dat de oeros met heel grote waarschijnlijkheid ruim 8000 jaar oud is. De oeros leefde ergens tussen 6221 en 6056 voor Christus. Miriam noemt dit heel bijzonder: “dat is namelijk ook de tijd dat het Vechtdal ontstond zoals wij dat nu kennen. In Drenthe hebben ze trouwens een kano gevonden, die ongeveer net zo oud is. Aangezien er toen al bewoning was langs de Vecht, zou je je misschien kunnen voorstellen dat de mensen vanuit de kano de oerossen op de oever bekeken.
Daarna was het van belang het schedelfragment te conserveren. North Sea Fossils op Urk stelde voor om dat kosteloos te doen. Ans en Miriam werden uitgenodigd om daar een kijkje te komen nemen. “Je weet niet wat je ziet” vertelt Miriam, “ze hebben daar mammoetschedels, reuzeherten, wisenten en oerossen en nog veel meer!” De medewerkers van North Sea Fossils schatten dat de oeros een dame is, omdat de hoornpitten best fors zijn, maar de botstructuur van de schedel heel fijntjes. In het schedelfragment werden zelfs nog resten van een eikel gevonden.
Er worden nauwelijks vondsten gedaan landinwaarts, aangezien deze op land eerder vergaan of worden vernietigd door grondwerkzaamheden. De Vecht is vaak van stroom veranderd, dus deze vondst is uniek. En dat we nu met zijn allen van deze bijzondere vondst kunnen genieten, is aan Robin te danken. Miriam is er ontzettend blij dat Robin contact zocht met de Koppel: “zij is zo attent om de oeros aan de Koppel te gunnen. Heel bijzonder en we zijn er dan ook heel blij mee dat ze een plek heeft gekregen in De Koppel.”.
Om de oeros goed te kunnen presenteren is er een mooie expo ingericht in de Koppel. Als Natuur & Activiteitencentrum is de vondst daar op een goede plek. Wie de Koppel bezoekt, zal ook verrast worden door de informatie die er te vinden is over de Vecht, de omgeving en onderwerpen als klimaat en duurzaamheid.
