Maand van de geschiedenis - Klinkerbeken
Tijdens de maand van de geschiedenis (oktober) nemen elke week twee van onze collega's je mee in delen van de historie van ons waterschap. In dit verhaal vertelt Andre Kleinheerenbrink over klinkerbeken, een oud waterbeheersingsfenomeen?
Klinkerbeken een oud waterbeheersingsfenomeen?
Jarenlang zijn waterschappen al bezig met het beheren van de waterhuishouding in hun gebied. Kanalen en beken graven, onderhoud en meanderen van beken. Een ietwat minder bekende wijze waarop de waterhuishouding beheerd wordt, en op vele plekken zal verdwijnen, is het gebruik van klinkerbeken.
Klinkerbeken zijn beken of watergangen waarvan de bodem en de oevers zijn bekleed met klinkers. Meestal toegepast om de hoge pieken van waterafvoer in een hellend landschap te kunnen opvangen en daardoor ontstane bodemerosie in de waterloop tegen te gaan. Bijvoorbeeld rondom Reutum is zo’n gebied waar veel klinkerbeken voorkomen.
Een klein stukje historie van dit gebied geeft aan dat er vanaf 1939/1941 de wens bestond voor ruilverkaveling in het gebied Reutummer Es, de gemeente Tubbergen begon na de oorlog invulling te geven aan deze plannen in samenhang met verbetering van wegen.
In het midden van de jaren ’60 is er gestart met de uitvoering van de ruilverkaveling in het gebied rondom Reutum. In de diverse werkzaamheden participeerde het toenmalige waterschap Regge en Dinkel om voor de waterhuishouding in het gebied zorg te dragen. Echter moest dit gebeuren tegen zo gering mogelijke kosten, maar ook met het oog op maatschappelijke ontwikkelingen.
Het handhaven van de smalle watergangen voorzien van klinkers en kleine stuwtjes had de voorkeur boven het graven van grotere watergangen met grote kunstwerken. Gedacht werd ook om het water uit het gebied af te laten voeren via kanaal Almelo-Nordhorn, echter er waren ook andere instanties voor het dempen van het kanaal ten faveure van een grote weg.
In het kader van het project Water Collectief Twente zijn er een aantal deelprojecten (o.a. Deperman, Reutum) waarin er klinkerbeken verdwijnen en plaats maken voor een methode van waterbeheer die meer van toepassing is op de huidige tijd. Natuurlijk zullen er nog enkele plekjes zijn waar we nog iets van de klinkerbeken kunnen blijven zien. Ze moeten als cultureel erfgoed blijven bestaan, om te kunnen zien hoe we in het verleden onze taak als waterschap organiseerden en uitvoerden.
