Maand van de geschiedenis - Het verhaal van Orde en ornamenten
Oktober is de maand van de geschiedenis. Tijdens deze maand vertellen we graag een aantal verhalen over de historie van ons waterschap. In dit verhaal vertellen we over Orde en Ornamenten. Het archief van het waterschap bevat vele zaken die vaak geen grote invloed hebben gehad op de geschiedenis van het waterschap, maar toch wel de moeite waard zijn om aan de vergetelheid te ontrukken. Ze zeggen vaak iets over de manier waarop het waterschap functioneerde en ze geven een indruk van de omgeving en van het tijdsbeeld.
Foto’s van dorpen en steden van ruim honderd jaar geleden geven een beeld van de samenleving in die tijd. Meestal zijn er een aantal mensen op te zien die op aanwijzing van de fotograaf een plek in het decor van die dagen hebben ingenomen en strak naar de lens van de fotograaf kijken. Aan de kleding en houding is het beroep en de sociale status van de afgebeelde personen vaak duidelijk te herkennen. Een adellijke heer in een nonchalante pose met wandelstok en horlogeketting. De onvermijdelijke politieagent die door houding en uniform gezag uitstraalt. Enkele naamloze handwerkslieden, zoals een melkboer met zijn hondenkar en in de deuropening van een winkelpand een bakker of slager. Bevuilde schort, wijdbeens en handen in de zij; een uitstraling van vakmanschap. Het decor van die dagen werd beheerst door sierlijke bogen en krullen in o.a. gevels en lantaarnpalen. Een sepia-kleurige samenleving van orde en ornamenten.
Die samenleving komt ook terug in de plantekeningen in het archief van het waterschap van ruim honderd jaar geleden. Dit komt bijvoorbeeld tot uiting in de fraaie afwerking van brugleuningen zoals die in 1899/1900 werden toegepast bij de verbetering van de Hollander Graven en de Exosche Aa (zie afbeelding).
In het archief bevinden zich nog een aantal schitterende tekeningen uit 1899 van gietijzeren ornamenten die toen op de leuningen van bruggen werden geplaatst. Het was in een periode dat het ook voor niet-ingewijden volstrekt duidelijk moet zijn geweest waarom een brug een kunstwerk genoemd werd.
De tekenaar die veel gevoel voor vakmanschap in dit handwerk heeft gelegd, is naamloos. Mogelijk dat het tekeningen zijn van de tekenaars die het waterschap De Regge vanaf 1893 had aangesteld. De man die het uit hoofde van zijn functie uiteindelijk allemaal goedkeurde, is natuurlijk wel bekend: ir. F.L.S.F. baron van Tuyll van Serooskerken. Een man van aanzien die sinds 1897 ‘De Ingenieur van het Waterschap de Regge’ was. Met een adellijke handtekening legde hij met zijn vulpen zijn goedkeuring op het papier vast. Een vaalbruine tekening van orde en ornamenten.
