Vraag en antwoord meten grondwateronttrekkingen

Als waterschap hebben wij de wettelijke taak om inzicht te hebben in waar grondwaterbronnen liggen en hoeveel water uit die bronnen wordt onttrokken. Momenteel hebben wij niet alle in gebruikte bronnen in beeld en weten ook onvoldoende welke hoeveelheid grondwater wordt onttrokken. Om een beter beeld te krijgen hebben we voor de gebruikers een app ontwikkeld zodat zij op een simpele manier aan kunnen geven waar, wanneer en hoeveel grondwater zij gebruiken. Om de app zo gebruiksvriendelijke mogelijk te maken doen wij nu een pilot, zodat we de wensen van de gebruiker mee kunnen nemen in het verder ontwikkelen van de app.

U kunt zelf beslissen of u de verbruiksgegevens grondwater in uw bedrijfsvoering gebruikt. Wellicht geeft het u inzicht in waar op welke plek en voor welke gewassen u meer water nodig heeft voor een optimale opbrengst van uw gewassen.

Het waterschap zal de tijdens de pilot verzamelde gegevens niet met derden delen. Alleen de deelnemers en de bij de pilot betrokken medewerkers van het waterschap hebben toegang tot deze gegevens, zowel tijdens de pilot als daarna.

In de pilot stelt het waterschap analoge watermeters ter beschikking aan de deelnemende agrariërs. Dit zijn gehuurde meters. Daar zijn verder geen kosten aan verbonden.

Deelname aan de pilot is vrijwillig. Iedere agrariër is vrij om te beslissen of hij/zij mee wil doen. Door mee te doen heeft u wel invloed op het eindproduct (de grondwaterapp) en kunt u ook andere ervaringen en tips meegeven. Na de pilot start de inventarisatie van bronnen in het gebied (2025). Omdat registratie van bronnen en het rapporteren van gebruik van grondwater dan verplicht is zal daarvoor iedere agrariër worden benaderd.

Het melden van het slaan van een bron wordt met ingang van 2025 verplicht gesteld in de waterschapsverordening. Daarnaast is het al jarenlang verplicht om het onttrekken van grondwater voor beregening via een rapportage te melden. De meldplicht voor het slaan van een bron is dus in 2024 nog niet verplicht, maar het onttrekken van grondwater is al wel verplicht volgens de huidige verordening.

In principe moet degene die grondwater onttrekt per kwartaal meten hoeveel grondwater is onttrokken. Dat moet gebeuren met een nauwkeurigheid van 95%. Deze rapportage doet u aan het waterschap, die het vervolgens in het Landelijk Grondwater Register (LGR) moet zetten.

Om een goed beeld te krijgen van alle bronnen willen we gaan werken met een app. Op die manier kunt u via een app aangeven waar uw bron precies ligt en uit welke bronnen u grondwater oppompt.  Als u de pomp aanzet geeft u dit aan via de app en als de onttrekking stopt meldt u dit ook weer in de app.

Ja u bent wettelijk verplicht om dit aan ons door te geven. In de waterschapsverordening (2025) is vastgelegd dat iedereen die een bron slaat verplicht is dit te melden. Op het moment dat u daadwerkelijk water gaat onttrekken geldt een rapportageplicht. Ook andere grondwateronttrekkers, denk aan bronbemaling bij bouw of industrie zijn verplicht dit op te geven en doen dit ook al jarenlang.

Iedereen die een bron heeft waar meer dan 10m3/uur en minder dan 500.000 m3 uit wordt onttrokken moet het slaan van een bron melden (vanaf 2025) en is verplicht een kwartaalrapportage voor het verbruik aan het waterschap te leveren. Dat geldt voor particulieren, bedrijven en anderen zoals agrarische ondernemers. Voor bedrijven zijn de grondwateronttrekkingen al goed in beeld. Voor de meeste particulieren geldt dat het pompje dat zij gebruiken dermate klein is dat zij niet boven de 10m3/uur komen.

Wij weten dat niet alle bronnen bij ons geregistreerd zijn. U kunt de voor ons onbekende bronnen aanmelden en die worden zonder bezwaar geaccepteerd. Met uitzondering van bronnen in een zone van 500 meter bij een N2000 gebied. Bronnen die na deze actie worden gemeld moeten de normale procedure doorlopen.

We willen alle gegevens van alle bronnen graag in één keer verzamelen in een app, zodat we meteen alles in beeld hebben. Om die gegevens te mogen verzamelen, is een wijziging van de verordening nodig.

Met een watermeter die verbonden is met uw pomp kunt u precies zien hoeveel water u heeft opgepompt. In de app kunt u heel eenvoudig iedere keer de begin- en eindstand invoeren. Tot op heden werden die gegevens altijd via formulier gerapporteerd. Aan alle bronhouders wordt jaarlijks een formulier gestuurd dat ingevuld retour moest.

Vooralsnog is er geen beleid vanuit het waterschap om onttrekkingen te gaan belasten binnen het waterschap. Het huidige bestuursakkoord meldt hierover niets. De provincie kan wel heffingen opleggen. De provincies halen de hoeveelheden gebruikt grondwater uit het Landelijk Grondwater Register en op basis van het geldende provinciale beleid beslissen zij of er een factuur wordt verstuurd.

2024: Voor Overijssel geldt dat als de onttrekking meer dan 100.000 mᶟ is er een factuur wordt verstuurd. In de provincie Drenthe is dat vanaf de eerste 1 m3 gebruikt grondwater.

Daar is nu geen beleid op, maar we kunnen dat ook niet uitsluiten voor de toekomst. Als waterschap proberen we echter via andere wegen agrariërs te helpen en stimuleren om anders met water en de bodem om te gaan waardoor minder (grond)water nodig is voor een goede bedrijfsvoering.

Omdat de registratieplicht wettelijk is vastgelegd, mag het waterschap geen bijdrage leveren in de aanschaf van een watermeter. Dat wordt gezien als staatsteun en dat is niet toegestaan. De aanschaf van de watermeter moet onderdeel zijn van de normale bedrijfsvoering. Voor andere bovenwettelijke maatregelen kan het waterschap/de overheid wel subsidie verlenen. Meer hierover vindt u op de website www.agrarischwaterbeheer.nl