"Kunstwerken"
Bouwkundige waterbezienswaardigheden worden kunstwerken genoemd. Het zijn waterbouwkundige constructies in, op en langs de kanalen, rivieren, beken en sloten. Vaak liggen ze op plaatsen waar wandel- en fietsroutes de beken en sloten kruisen. Voorbeelden van kunstwerken zijn stuwen, sluizen, gemalen en vistrappen en visliften.
Stuwen, vistrappen en visliften
Veel vissoorten moeten grote afstanden afleggen om zich te verplaatsen van paai- en opgroeigebieden naar voedselgronden. Stuwen, gemalen, sluizen en waterkrachtcentrales belemmeren de vissen in hun natuurlijke gedrag. We hebben visvoorzieningen aangelegd om beken en rivieren weer bereikbaar te maken voor vissen. 
Vismigratie
Vissen zijn continu in beweging. Al zwemmend zoeken ze de juiste plek om te paaien (het voortplantingsgedrag van vissen), te rusten of om voldoende voedsel te kunnen vinden. De afstand die ze hiermee afleggen, hangt af van het reisdoel en de vissoort. Om een gezonde visstand te behouden, is het belangrijk dat vissen vrij kunnen bewegen in het water. Betere vismigratie zorgt ook voor meer biodiversiteit. Niet alleen vispopulaties kunnen zich herstellen. Oók andere dieren, bijvoorbeeld dieren die de vissen eten, hebben hier voordeel van.
Wij nemen maatregelen om het leefmilieu voor vissen, en hiermee de visstand, te verbeteren. Een van die maatregelen is het aanleggen van passages zodat de migratie van vissen niet verder wordt belemmerd door menselijke hand.
Daarnaast is er in de Berflobeek een heuse Vissluis gerealiseerd! Eerste vissluis in twente draait op zonne-energie.
Ook is er de mogelijkheid om in een gebied een vislift aan te leggen. In het Loodiep bij Coevorden zijn in 2024 vijf visliften aangelegd.
Wat is een vislift?
Een vislift is een kant en klare vispassage met een slim besturing- en monitoringssysteem. De vislift heeft weinig ruimte nodig en is daardoor bij weinig beschikbare ruimte een oplossing. De voornaamste functie van de vislift is het vergemakkelijken van de vismigratie. De vislift levert ook relevante gegevens van passerende vissen en waterparameters op. Door een camera wordt elke vis in de vislift opgenomen. Een slim algoritme bepaalt op basis van deze beelden welk type vis het is en slaat dit op. Het waterschap heeft hiermee direct inzicht in de vismigratie op die plek. Zie ook de website van vislift voor Vechtstromen.
Het is een technische vispassage, waarbij Vechtstromen vanuit ecologische oogpunt de voorkeur geeft aan natuurlijke vispassages in een hoofdstroom of een nevengeul. In situaties waar dit niet haalbaar is, zoals bij het Loodiep, is een vislift een goede oplossing.
Banisgemaal
Dit eerste gemaal in Twente is in 1959 gebouwd. Almelo vormde het grootste knelpunt bij de afvoer van water uit de hoger gelegen gebieden. Als oplossing werd het Banisgemaal geplaatst. Het gemaal is nog steeds in dienst, bijna elk jaar wordt er bij hevige regenval een beroep op het gemaal gedaan.
Stuw De Haandrik
De stuw De Haandrik zorgt dat het water in de Vecht niet te laag komt te staan. Vroeger konden boten door de sluis, naast de stuw, richting Gramsbergen over de Vecht varen. Daar bevond zich een verbinding met de (nu gedempte) Dedemsvaart.
Schuivenhuisje
Op het kruispunt van de Dinkel en het kanaal Almelo-Nordhorn staat het schuivenhuisje. Tot 1960 werd overtollig water door het heffen van de schuiven afgevoerd. Het schuivenhuisje is nu een monument. (door de traliedeur bij het zitje kun je een diaklankbeeld zien).
Spaarsluis
De vaarverbinding van Erica-Ter Apel, de Veenvaart, is een belangrijke schakel in het Nederlandse toervaartnet en zorgt voor een verbinding met Duitsland. Aan het eind is een spaarsluis gebouwd. Deze maakt gebruik van twee opslagbekkens, hierin wordt water tijdelijk opgeslagen.