Grensoverschrijdend van elkaar leren

Extreme wateroverlast in 2010 was ooit de aanleiding voor de oprichting van het Grensoverschrijdend Platform voor Regionaal Waterbeheer (GPRW). Binnen het GPRW besteden de partners –­ Landkreis Grafschaft Bentheim, Kreis Steinfurt, Kreis Borken en de waterschappen Vechtstromen en Rijn en IJssel – veel aandacht aan de onderlinge uitwisseling van kennis en informatie. Op het symposium ‘Klimaatadaptatie in het waterbeheer: Grensoverschrijdend van elkaar leren’, dat werd gemodereerd door Michael Kiehl van de Landkreis Emsland, bleek dat daarbij de blik verder ligt dan het eigen gebied van de partners.

Zo waren er sprekers uitgenodigd vanuit diverse disciplines én vanuit diverse regio’s. In hun presentatie over de samenwerking tussen Noord-Brabant en Vlaanderen, vertelden Leo Santbergen (waterschap Brabantse Delta) en Tobias Renner (provincie Noord-Brabant) over ‘gedeeld eigenaarschap’ en ‘vertrouwen’ als essentiële elementen. Naast meer water vasthouden, beter grondwater aanvullen en minder water verbruiken, lag in hun verhaal de nadruk op kennis delen.

Ulrich Ostermann van het ‘Kreisverband der Wasser- und Bodenverbände Uelzen’, voegde de daad bij het woord, door vervolgens een diepgravende analyse te geven van het watergebruik in de regio Lüneburg-Uelzen. Dit is één van de meest droogtegevoelige gebieden in Nedersaksen. Er wordt daar dan ook nauwkeurig gekeken naar het gebruik en verbruik van het beschikbare water. Nu en in de toekomst. Ze kijken bijvoorbeeld naar de grootschalige inzet van waterbassins voor de opvang van water. De geschetste uitdagingen, maar zeker ook de manier waarop in Duitsland beregening en watergebruik is georganiseerd, boden diverse interessante inzichten.

Het organiseren van brede (grensoverschrijdende) samenwerking is ook voor de Nederlandse Rijksoverheid een belangrijk aandachtspunt. Jozef van Brussel van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat legde uit welke vorderingen er gemaakt worden op het gebied van waterveiligheid. Binnen Nederland zijn daar het rijk, de provincies, de gemeenten, de Unie van waterschappen en de waterschappen bij betrokken. De stappen die genomen worden bij de grensoverschrijdende samenwerking, richten zich in het kader van waterveiligheid met name op gemeenschappelijke stresstesten en het verdiepen van de gezamenlijke kennisbasis. Dit laatste gebeurt via een kenniscoalitie bestaande uit een groep internationale experts.

Eén van die experts is Jaap Kwadijk, werkzaam bij Deltares en de Universiteit Twente. Op het symposium gaf hij uitleg over JCAR-ATRACE, een samenwerking tussen bekende kennisinstituten uit Nederland, België, Luxemburg en Duitsland. Doel van JCAR is het verbeteren van samenwerking en onderzoek op het gebied van overstromings- en droogtebeheer in een aantal gevoelige, grensoverschrijdende stroomgebieden. Door bijvoorbeeld kennisvragen te beantwoorden en deze kennis te delen, kunnen (inter)regionale overheden zich beter voorbereiden op de gevolgen van extreem weer.

Het symposiumprogramma werd afgesloten met een reflectie op de diverse bijdragen, door watergraaf Stefan Kuks van waterschap Vechtstromen. Al met al was het een geslaagde bijeenkomst met gevarieerde inzichten op het belangrijke thema grensoverschrijdende klimaatadaptatie.

* Joint Cooperation programme on Applied scientific Research to Accelerate Transboundary Regional Adaptation to Climate Extremes